Stedentrip Rome

De maand september leent zich qua weer uitstekend voor een stedentrip Rome. Met echtgenote, broer en schoonzus hebben wij dat ondervonden gedurende een 5-daagse stedentrip naar Rome.

Met een KL3401  vlogen wij op een dinsdag in september comfortabel naar Fiumicino, het vliegveld in Rome, waarna de ter plaatse bestelde taxi ons in 20 minuten bij ons hotel bracht. Hotel H10 Roma Citta aan het Pietro Blaserna 101, Quartiere Marconi in Rome bleek een voltreffer: betaalbare kamers voorzien van alle gemakken, daarbij uitgebreid ontbijt, wifi en gratis internet-computers in de lounge, zwembad op het dak en op slechts 4 km gelegen van het Piazza Venezia, het historisch centrum.

Met goede voorbereidingen is de 5-daagse stedentrip, waar je, als je pech hebt,  vanwege incourante vertrektijden, door de heen- en terugvlucht maar 3 dagen ten volle kunt benutten, erg goed te doen.
Zo is het erg handig en sterk aan te raden om bij aankomst in Rome meteen een BTI-kaart aan te schaffen. Met deze € 11,= kostende “Roma-pas” heb je gedurende 3 dagen onbeperkt reizen in Rome. Voor ons is dat een uitkomst gebleken,  vooral als je die 3 dagen volpropt met bezoeken. De kaart geeft je bovendien kosteloze toegang tot 3 bezienswaardigheden en niet alleen daarom is het handig, maar het scheelt enorm veel wachttijd voor de kassa’s, die je dan voorbij kunt lopen. Veel bezienswaardigheden hebben voor deze “Roma-pas” n.l. een aparte toegang. Vanaf de 2e dag werd deze kaart meerdere malen per dag door ons gebruikt en heeft het zijn geld dubbel en dwars opgebracht. Het openbaar vervoer in Rome is erg goed en brengt je snel waar je zijn moet.

Na een welkomsdrankje vertrokken wij lopend naar het eilandje Isola Tiberina. Dit eilandje, gelegen in de rivier de Tiber, is een bootvormig eilandje, waarop het belangrijkste gebouw zich bevindt: het ziekenhuis Fatabenefratelli uit 1548. Een wandeling van zo’n 2,5 uur, dat je vanaf het hotel geheel langs de rivier rechtstreeks naar het eilandje brengt. Onderweg zul je een hoop joggers tweemaal tegenkomen, die het pad langs de rivier daarvoor gebruiken. Omdat het pad uiteindelijk doodloopt, kom je ze nog eens tegen.

Vanaf het eilandje is het een kleine wandeling naar de, volgens ons, leukste wijk van Rome: Trastevere. De wijk ligt centraal ten opzichte van Vaticaanstad en alle oude bezienswaardigheden, maar is vooral zo leuk vanwege de sfeer. Als je die wilt proeven is ook een bezoek aan de markt meer dan de moeite waard: een groot aanbod van groenten, fruit en delicatessen van hoge kwaliteit. Ook een enorme keuze aan bloemen en huishoudelijke artikelen. Ondanks dat steeds meer bezoekers deze wijk weten te vinden, vind je hier nog veel goede en betaalbare restaurants.

Steek je de Viale Trastevere over, dan loop je zo de Joodse wijk in; minder druk behalve op zondag, wanneer hier een grote vlooienmarkt plaatsvindt. Niet vergeten de beklimming naar Borgo, een groen park bovenop een heuvel, waar je een schitterend uitzicht hebt over de stad en Vaticaanstad.

Op dag 2 begonnen wij met het gebruik van de buskaart, waarmee we naar de Engelenburcht gingen, een ritje van ongeveer 20 minuten. De Engelenburcht (Castel Sant’Angelo) werd door de pausen gebruikt als toevluchtsoord in tijden van dreiging, maar ook om hun kunstschatten onder te brengen. Vanaf Vaticaanstad loopt er niet alleen dwars door de stad een brug naar deze burcht, maar ook een ondergrondse gang (de Passetto), die pas sinds 2000 voor het publiek is opengesteld. De burcht stamt uit 590 en is volgens de overlevering door Paus Pius II gebouwd als dank aan de aartsengel Michael, die na een smeekbede van Paus Gregorius de toen heersende pestepidemie beëindigde.

Uiteraard kan een bezoek aan het Sint-Pietersplein niet ontbreken. En terecht. Veel op televisie  gezien (bedankt voor die bloemen…), maar toch geeft een eigen bezoek aan het wereldberoemde plein een overweldigend gevoel.

Wat weinigen weten, maar waar wij ons goed op hadden voorbereid, is dat een bezoek aan de onderaardse gewelven van de Sint Pieter, de Necropolis, mogelijk is. Daar er slechts 3 rondleidingen met een beperkt aantal bezoekers per dag worden toegelaten, is het zaak dit bezoek ruim van tevoren te plannen (en te betalen), zoals wij ruim een half jaar voor onze stedentrip gedaan hadden. Even per email communiceren met het Vaticaan en je bent verzekerd van een zeldzame rondleiding, die weinig mensen gedaan hebben. Bedenk wel, dat de rondleiding in het Engels gebeurt.

De anderhalf uur durende ondergrondse toer leid je langs graven van vroegere pausen. Het gangenstelsel is nog helemaal intact, inclusief de muurschilderingen en de originele muren. Het stelsel is gelegen tussen de 5 en 12 meter onder de vloer van de huidige St Pieter, hetgeen zo hier en daar door de roosters in die vloer te zien is, als je bezoekers van de kathedraal boven je ziet lopen. De rondleiding is niet geschikt voor mensen met claustrofobische neigingen. Wanneer er aan deelgenomen wordt, houd er rekening mee, dat het in september al goed warm is met een hele hoge vochtigheid.

De Necropolis (dodenstad) vindt zijn oorsprong in de eerste eeuw, toen de christenen in Rome geen eigen begraafplaatsen hadden. Zo werd de H. Petrus begraven in de grote necropolis op de Vaticaanse heuvel, toendertijd buiten de stad gelegen en voor iedereen toegankelijk. Constantijn de Grote liet boven het graf van Petrus de oude Sint-Pieterbasiliek bouwen. Dat was vanaf 324 en de bouw nam precies 25 jaar in beslag. Daarbij werd eerst een kunstmatig platform gemaakt door een grote hoeveelheid aarde bovenop de necropolis te storten, waardoor alle aanwezige graven bewaard bleven. Doordat de kerk in 1506 zo sterk vervallen was, werd in dat jaar een collectief van bouwmeesters gevormd om te komen tot de bouw van de huidige basiliek. Na veel gesteggel is uiteindelijk in 1542 begonnen met de bouw, dat uiteindelijk 120 jaar duurde. De kerk werd in 1626 officieel in gebruik genomen.

Belangrijke tip voor iedereen, die een toer, zoals wij,  onder de St. Pieter hebben geboekt: onder de kathedraal is fotograferen verboden. Ik diende mijn fototas af te geven, maar aangezien niemand (van de Zwitserse garde) Engels sprak, kon men mij moeilijk uitleggen, waar ik mijn fototas veilig kon achterlaten. Na veel handgebaren bleek dat via een ingang rechts van de hoofdingang van de St. Pieter, waar kluisjes beschikbaar zijn.

Aangezien je je voor de toer aan de linkerzijde van de St. Pieter moet melden (dus linksvoor onder de pilaren door melden bij de beveiliging, de Zwitserse Garde, alwaar je je spullen moet laten doorzoeken) moet er een behoorlijk eind gelopen worden om je fototas veilig te kunnen opbergen.

De toer door de Necropolis eindigt bij de rechter zij-ingang van de St. Pieter, hetgeen het ophalen van je achtergelaten spullen dan weer vergemakkelijkt. Dat dan weer wel.
Over het Sint-Pietersplein is vanzelfsprekend meer dan voldoende te schrijven, maar in mijn reisverslag heb ik mij beperkt tot de “highlights” van ons bezoek. De rondleiding in de Necropolis was er zeker eentje van.  Wat zeker ook op het todo-lijstje niet mag ontbreken is een bezoek aan het Colosseum, de Trevi-fontein, het Forum Romanum, de Farnese Tuinen en de Spaanse Trappen.

Bij het Colosseum gebruikten wij de de Roma-pas. Niet alleen konden we daardoor gratis naar binnen, maar konden we tevens de lange rij wachtende mensen voor de kassa’s voorbijlopen. Naar schatting 250 mensen hadden hetzelfde idee als wij opgevat om het Colosseum te bezoeken, maar van de toernistenkaart had men kennelijk, gelukkig, niet gehoord. Het zal ongeveer 3 kwartier  wachten gescheeld hebben.
Het Colosseum is waarschijnlijk het meest indrukwekkende bouwwerk van het hele Romeinse Rijk.
Het monumentale bouwwerk, oorspronkelijk als Amfitheater opgezet,  is jammerlijk vervallen tot een ruïne, maar toch nog steeds een indrukwekkend geheel.

Het Colosseum heeft een omtrek van 527 meter. De hoogte van het Colosseum is 57 meter en het heeft 80 ingangen en plaats voor ongeveer 50.000 toeschouwers. De vorm van het Colosseum is ovaal en het heeft steile tribunes. Dit is gedaan om alle toeschouwers een goed beeld te geven van wat er in het Colosseum gebeurt. De bouw heeft 8 jaar geduurd, van 72 tot 80 na Chr.
Het is moeilijk voor te stellen, dat het er hier ooit zo bloedig aan toe gegaan is: van gevechten tussen gladiatoren als wel tussen mensen met wilde dieren.
Als je overigens niet in het bezit bent van een dergelijke Roma-pas en je wilt toch de wachtenden omzeilen, zou een audio- of sprekende gids genomen kunnen worden. Op de toegangsprijs van € 11,- dient dan slechts € 4,00 extra betaald te worden, maar ook dan loop je de rij wachtenden voorbij en word je nog een interessante geschiedenisles gegeven ook.

Wanneer je toch in het Collosseum geweest bent, steek vandaar dan de straat even over, want door het aktiveren van de Roma-pas bij het Colosseum, heb je ook vrij toegang tot het Forum Romanum (dus in feite de 4e bezienswaardigheid voor je elf euro per persoon.)

Dit Forum Romanum was het centrum van het publieke leven in het Romeinse keizerrijk, wat blijkt uit de overblijfselen van triomfbogen en tempels. Hier werden triomftochten gehouden, werden verkiezingen gehouden en verzamelde de senaat.

Met een beetje verbeelding kan je hier het Romeinse Rijk terug tot leven zien komen, ondanks dat het bekend staat als een opeenhoping van ruïnes en stenen. Marmeren en stenen overblijfselen uit meerdere periodes zijn hier te bezichtigen.

Ook interessant om te zien is dat men nog steeds met opgravingen bezig is. Let op: in het Forum is er geen drinken te verkrijgen, dus zorg voor een flesje water in de tas.

Links van het Forum (gezien zoals op de vorige foto) is het Palatium gelegen. De Palatijn biedt een heerlijke wandeling door tuinen en onder bomen op een plek waar de tijd stil lijkt te hebben gestaan. De 70 meter hoge heuvel is één van de oorspronkelijke zeven heuvels van Rome en is rijk aan archeologische vondsten.
Dankzij de prachtige uitzichten over de omgeving  begon de Palatijn een populaire plaats te worden om te wonen ten tijde van de Romeinse Republiek. Volgens historici was dat ook niet zonder reden. Er werd n.l. terecht van uitgegaan dat de lucht op de heuvels zuiverder was dan in de lager gelegen gebieden, waar de werkende klasse in de slechte lucht woonden.

In het Palatijnse Museum, gelegen bovenop het paleis tref je de 9 kamers, waar je keramiek vindt, fresco’s, mozaïeken, beeldhouwwerken en portretten, die op de heuvel gevonden zijn.

Aan het noodwestelijke uiteinde van de Palatijn liggen de ruïnes van het paleis van Tiberius (ook wel bekend als het paleis van Caligula) en is gebouwd in de eerste eeuw na Christus. Kardinaal Allessandro Farnese kocht het gebied in 1550 op, waar toen niet meer dan de ruïnes van dit voormalig paleis te vinden waren en besloot alles op te vullen met aarde om er een tuin boven op te bouwen. De eerste botanische tuin van Europa, de Farnese Tuinen. De plantentuin, met vele zeldzame planten, was via een aantal trappen verbonden met het Forum Romanum.

Ongeveer 7 minuten lopen (een kleine 500 meter) vanaf het Colosseum, bevindt zich de San Clemente. Deze kerk is in de 12e eeuw gebouwd bovenop een kerk uit de 4e eeuw. Onder de vroegchristelijke kerk bevinden zich Romeinse restanten, waaronder eenMithrastempel.

Dankzij deze 3 bouwlagen uit verschillende perioden is het mogelijk om op een bijzondere wijze erfenissen uit verschillende perioden te bezichtigen. Afdalen in de San Clemente, hetgeen mogelijk is, lijkt daarom op een reis door de geschiedenis.
Onder de San Clemente kerk kun je spannende ondergrondse zoektochten maken.
Drie verdiepingen onder de grond kom je namelijk in een Romeins woonhuis, dat dateert uit de eerste eeuw na Christus. Je steekt een antiek steegje over, loopt langs de muur van een flatgebouw uit de oudheid. Diep onder je hoor je een riviertje stromen.
De Heilige Clemens werd door de Romeinen verdronken, maar verrichtte zelfs vanuit zijn graf op de zeebodem nog wonderen.

Goede koffiestop in de buurt van het Colosseum:
Cafè Cafè, Via dei Santi Quattro 44 (openingstijden van 11.00 – 01.30 uur.).
De Zweedse eigenaar serveert koffie, taart, vers vruchtensap, ijs en lichte maaltijden. De menukaart is met de hand geschreven, de muren zijn kleurig en er klinkt zachte jazzmuziek.
Het kleine café stroomt zondags vol voor de brunch: € 4,= met salades, bruschette, kaas en prosciutto. Aanbevolen voor vegetariërs en veganisten, maar vanwege de hoge stapel kranten ook voor wie alleen is. Aangenaam vertoeven, dus!

De beroemdste en volgens velen ook de mooiste fontein in Rome is de Trevi Fontein. De fontein beheerst volledig het kleine Trevi-plein, maar maakt het daardoor wel erg gezellig. Allerlei culturen zie je hier bij elkaar komen. Het water in de fontein wordt aangevoerd via een Romeinse uitvinding, het aquaduct, vanuit de Salone bron, ongeveer 20 km buiten Rome gelegen. Dit aquaduct voert water aan naar alle fonteinen in het historische centrum van Rome. Ook de bouw van de fontein heeft een tijdje geduurd: gestart in 1732 en uiteindelijk gereedgekomen in 1762. De fontein is ongeveer 26 meter hoog en 22 meter breed.
Centraal figuur in de fontein is Neptunus, de god van de zee. Hij rijdt in een strijdwagen in de vorm van een grote schelp die wordt voorgetrokken door 2 zeepaarden.

Wanneer men met de rug naar de fontein staat en er met rechts een muntje over de linkerschouder twee muntjes in gooit, de ogen sluit, aan Rome denkt en dan uitroept: “Arrivederci Roma, tibi gratia volo, in tiberus aqua tua fluit” (hetgeen betekent  “tot weerziens Rome, ik wil je genade, je water stroomt naar de Tiber) zal men ooit terugkeren naar Rome.
En verdomd, bij mij heeft dat plaatsgevonden na mijn vorige bezoek aan Rome en de fontein in 1998. Zo zie je maar, het kost je 2 muntjes, maar daar krijg je wel wat voor…
Een stukje noordelijker lopen richting Spaanse Trappen, brengt je eerst bij een bekende ijszaak: Il Gelato di San Crispino aan de Via della Panetteria. Daar kun je natuurlijk niet aan voorbijlopen, zonder eerst een heerlijk Italiaans ijsje te kopen, wat wij uiteraard dan ook deden. Je weet niet wat je nemen wilt en wordt er zelfs ietwat hebberig door, maar gelukkig weet je je in te houden en neem je slechts een paar bolletjes van de heerlijkste smaken.

Met het heerlijke ijsje in de hand wandelden we naar de Scalinata della Trinità dei Monti, oftwel de beroemde Spaanse Trappen.

De elegante trap bevat 137 treden, verdeeld in 12 stukken. De trappen waren bedoeld om de Franse kerk, die boven op een heuvel staat met het Spaans Plein te verbinden.
De trap is vooral mooi rond de maand mei, wanneer de azalea’s die de trap versieren, in bloei zijn.
De trap is een favoriete locatie, niet alleen voor de toeristen maar ook voor de lokale inwoners.

Beneden aan de Spaanse Trappen ligt dus het Piazza di Spagna of  Spaans Plein. Dit lange, driehoekige plein is genoemd naar de Spaanse ambassade bij de Heilige Stoel. In de 17e eeuw werd het gebied rond de ambassade zelfs beschouwd als Spaans grondgebied.

De bouw van de mooie Franse kerk, bovenaan de trappen, startte in 1502, maar ook hier duurde het tot 1585 voordat de kerk officieel werd ingewijd door Paus Sixtus V. De gotische kerk met renaissance gevel bezit twee klokkentorens.
De obelisk, net voor de kerk, stond vroeger in de Sallutische Tuinen. Op verzoek van Paus Pius VI werd deze in 1788 verplaatst naar zijn huidige locatie.